Michał Zdunik Wpisy

1.

Dzień. Kwiecień. Jasno. Bardzo jasno. Promienie światła pokrywają ludzi za szybko idących ulicą. Ich kroki niestaranne, krótkie, urywane, jakby oddech duszonego człowieka. Jakby chcieli się unieść się nad ziemią, wzlecieć nad arteriami brudnego miasta, nad żyłami ulic, pulsującymi hałaśliwą krwią samochodów, karetek, starych autobusów. Dla niewprawnego oka to tylko jednorodna smuga szarych ubrań. Stanąć. Odróżnić twarz. Oczy, zmęczone, zapatrzone w dal. A za tą dalą nic nie ma. Ktoś się zatrzymuje, coś mu upadło, telefon zadzwonił, coś sobie przypomniał. Podejść do niego, porozmawiać, zapisać, nagrać fragment na dyktafon. Usiąść w domu, zaraz zaraz tylko kawa się zaparzy, spokojnie, spokojnie, cicho. Sonata F – dur Mozarta w głośnikach. Delikatny perlisty dźwięk Załamujący głos na nagraniu coś mówi. Rozbija się, frazy Mozarta są symetryczne, przeglądają się w sobie, jak kolumny w lustrzanych odbiciach. Zaraz, miało być jedno odczucie. Proste, jednoznaczne. Zapis emocji, tak jakbym tam był. Tam, jakbyś Ty tam był, Ty tam była. Podchodzę do niego, szybkim krokiem. Może się rozmyśli, ucieknie, pójdzie w inną stronę. Powie tylko: jest pan dziwny, proszę się odczepić, nie nie mam czasu, nie w ogóle mnie to nie interesuje, co pan musi, jakim w ogóle prawem się pan mnie o to pyta. Podchodzę. Zatrzymuję się nad nim. Patrzę mu w oczy. Ulica płynie, ruchliwa, niezatrzymana, nieprzebrane tłumy ludzi, na których nigdy się już nie spojrzy. Głos. Mówi coś, ale nie można usłyszeć. Czytaj więcej „Reportaż z wielkiego miasta” – fragment „Couleur Café”, utworu dla teatru

Kiedyś spałem z tamtą kobietą.

Gdy zasnęła, zrobiło się dziwnie niezręcznie i chciałem wstać, ale poczułem, ze nie mogę. Tłumaczyłem to sobie bólem stawów i przemęczeniem, albo że coś uciskało mi jakiś nerw,
ale to nie było to.
Zostałem w łóżku, które już wtedy było obce i niemoje.
Otoczony ze wszystkich stron murami z poduszek i małymi pagórkami, które tworzyły
wgniecenia na kiedyś białym prześcieradle.

Nie mów mi o tym.

Dlaczego?

(milczenie) Czytaj więcej scena dla dwójki aktorów

I

ci
szaleńcy

pośrodku
ciemnych warstw
umierania dzień się

zaczynał jasnym
blaskiem świateł
pustych ulic

ci
szaleńcy

bez żadnego dźwięku
westchnienia kroków
odbić lustrzanych
cieni

własnego
spojrzenia Czytaj więcej „ci sza”, monolog – pieśni dla sopranistki

noc

i wtedy wstają wszystkie spod szaf biurek wytartych stron w książkach ze zgubionych listów pudełek po papierosach czarnych grud w popielniczce ze wszystkich małych zapomnień niewłaściwych spojrzeń obrazów których nigdy nie powinno się pomyśleć w pustymi zimnym mieszkaniu za oknem lód śnieg mróz nawet gdy wydaje się że jest słońce nawet gdy wydaje się że dzień dopiero wstaje ptaki zaczynają śpiewać swoim porannym zmęczonym od niechcenia głosem nawet wtedy ukazują się spod szyb zamarzniętych okien spod nieupranych ubrań rozrzuconych nad ranem w nocy w bólu rozrzuconych samemu w jeszcze jednym odruchu samoobrony przed nimi jeszcze jednym powiedzeniem przed samym sobą że nie nie one nie przyjdą to niemożliwe przecież nie mogą nachodzić mnie tak często ja im nic nie zrobiłem to nie moja wina że to tak działa ze moje narządy pamięci że krew krąży między nimi tak szybko a komórki drżą od pulsu neuronów

nie pytają się mnie o zgodę wchodzą w krew w żyły ciało w czarne odbicia niemych spojrzeń nieprzejrzyste oddechy i wspomnienia których nigdy nie było które miały być a które są pustą czarną powierzchnią spopielonej fotografii zawłaszczają cała przestrzeń cała powierzchnię mapę rozdygotanej w chłodzie skóry zostawiają rany blizny jak po potarciu ostrym nieprzyjaznym zbitym szkłem w którym jak w krzywym lustrze pojawiają się odbicia ich wszystkich Czytaj więcej „Couleur Café”, utwór dla teatru, kolejny fragment

za gęstą powierzchnią wypowiedzianych słów
odzywa się echo milczącej pustki i przeszywającego
lodowego chłodu od którego kostnieją wargi niezdolne
do jakiegokolwiek najmniejszego ruchu

za pustką jest jeszcze coś do czego
dostęp mogą uzyskać tylko nieliczni którzy
zgodzą się zawierzyć brzmienie własnych
głosowych strun wiecznemu milczeniu:

to gładka powierzchnia snu na której
pojawiają się jasne i przejrzyste odbicia
ludzi i zdarzeń które teraz w wiecznej
ciszy nabierają rysów prawdziwego dźwięku

najpiękniejszy jest moment przejścia
całkowitego oddania swojego obrazu przezroczystej
tafli sennych widzeń kiedy dawne martwe
wspomnienia staje się żywą tkanką snu

jak w teatrze – gasną światła przed
pierwszym wejściem posłańca zwiastującego
o przyszłej tragedii i wszyscy muszą postawić
się w sytuacji tego chwilowego antraktu między

zapisanym i fałszywym a wypowiedzianym i żywym
kiedy słowa szeleszczące na powierzchni wyblakłego
papieru wyzbywają się bladości i z warstwy
chropowatej bezsenności usta starego aktora
przenoszą je w senny gabinet luster

1.

chór:

z głębokości wołamy do ciebie panie
dzień wtedy był jasny i słoneczny nic nie zapowiadało

tego że zaczną trząść się posady starego domu i ściany
chwiać w konwulsyjnych ruchach o których nie doniosła
żadna z gazet sprzedawanych przez brudnych chłopców Czytaj więcej „De profundis”, 1.

wyjdź stąd

nie wyjdę

cztery ściany na ścianach malowidła o kolorze dziwnej krwi skoro to mówię to znaczy że jeszcze nie zacząłem milczeć że nie okupiłem swojej bezczelnej ciekawości powolnym cichym znikaniem tam gdzieś daleko za drzwiami

za okna odbija się światło

kto to powiedział

nie to nie ja
to pan nie

a pan co tu robi

nie wiem Czytaj więcej [głośny krzyk – niezrozumiałe]

przodownik chóru:

widziałem z góry z najwyższego balkonu
kupiłem najdroższe miejsca by wszystko
objąć słabym starym wzrokiem

na dole

młodzi Niemcy patrzą na getto
spełnia się ich cichy sen
ukrywany przed wielkimi gazetami i
oficjalnymi pismami starych ministrów

ich głuche oczy są suche i milczą
dotykają pewną ręką zniszczonego muru
który nie znaczy dla nich nic więcej
poza chropowatą powierzchnią zimnych cegieł Czytaj więcej [widziałem z góry], monolog

ORFEUSZ:

cicho

siedzę i próbuje wyłapać każdy szelest kartkę która mi upada oddechy przepływającą wodę w rurach jakiś deszcz może deszcze może za oknem pada wyglądam ale nic czarno ciemno za oknem nie ma

nic

wstaję staram się usłyszeć jak stare krzesło którego nigdy nie mam siły naprawić zaskrzypi czy uderzę nogami w brudny dywan może potknę się o butelki które leżą obok mnie ale nie idę spokojnie czuje zimne szkoło pod nogami czuję zimno jest coraz zimniej wszystko robi się jak lód ale nadal nic nie słyszę próbuje się uspokoić siadam znowu słucham

wyglądam przez okna nic nie widzę ale wiem że tam jest to duże szare pudło nie wiedzę nie wiem widzę staje przede mną ten
dworzec z bezdomnymi ze swoimi brudnymi ścianami straganami z chińskimi rękawiczkami i s starymi numerami pani domu s Czytaj więcej [aria Orfeusza], fragment libretta operowego.

nikt nie nauczył mnie umierać, gdy położyłem się na trawie i było zbyt ciemno nic nie widziałem

starałem się dotykać mokrymi palcami tego co było spłatało się z tym co jest

wszędzie było przeraźliwie cicho poczułem jakby w ogóle nie było żadnego trwania przecież tego nie ma nie ma czasu nic nie mia to po prostu jest

wszystko co kiedyś widziałem zaczęło przelewać i się jak sucha mąka przez palce i spojrzałem w niebo po który przeleciałem samotny gołąb leciał sam nigdy nie widziałem samotnego gołębia

zdziwiłem się skąd on mógł się tu wziąć przecież nie latał nigdy przelatywał sam jak ta

mąka przez palce sucha mąka przez suche palce

nikt nie nauczył mnie umierać

wszystko przelewało się poczułem ze coś tracę że z wszystkim tym co mija tracę coś ze swojej dziecięcej niewinności niewinności

że wydziera nam się to z każdą chwila zę z gładkiego kamienia wszystko zmienia się w czarną bryłę w piasek który zaraz rozmyje woda którego nie będzie który będzie przesypywał się przez palce

nikt nie nauczył mnie umierać

listopad 2010.