Tadeusz Różewicz, Matka odchodzi

Europejski Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”

Matka odchodzi (1999) Tadeusza Różewicza, to jedno z najbardziej wstrząsających dziel autora Kartoteki. Ta książka poetycka – na którą składają się wiersze, fotografie, wspomnienia, fragmenty dziennika – jest niezwykle intymnym i wzruszającym zapisem własnej pamięci o matce, próbą kontaktu z nią: to notatki z odchodzenia najbliższej osoby w życiu. Matka odchodzi jest tekstem boleśnie prawdziwym, głęboko ludzkim – ale i polifonicznym, niejednoznacznym, pisanym jakby przez kogoś zagubionego w mroki, pozbawionego ciepła, przewodnika, Matki właśnie.

Nasz spektakl jest próbą teatralnego oddania tego niepokojącego stanu, w jakim znalazł się bohater. Znajdujemy go w starym mieszkaniu Matki, gdy próbuje uporządkować przedmioty, jakie po niej zostały. W pozornie chłodny proces katalogowania wdzierają się emocje – niewyrażalna tęsknota za matką i wyrzuty sumienia do siebie samego. Każda, nawet najprostsza rzecz, wywołuje kolejne wspomnienia, wskrzesza coraz bardziej zamazującą się postać Matki. Nawet już słychać jej piękny, śpiewający głos, widać zarysy twarzy. To wspomnienie czy prawda, duch czy ciało? W końcu – jak pisze poeta – Oczy matki spoczywają na mnie…

Zdjęcia ze spektaklu oraz montaż fragmentu filmowego: Dorka Budacz